غزل 378 حافظ با مصرع «ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم» شروع می‌شود. در این غزل تعابیری وجود دارد که حافظ درباره خصوصیات اخلاقی خود و رندان می‌گوید ما بدگویی نمی‌کنیم و به پایمال کردن حق دیگران تمایل نداریم. به کسی تهمت ناروا نمی‌زنیم و خودمان را پاکیزه و مبرا از عیب نمی‌دانیم. این غزل در اعتراض به شیخ زین‌الدین علی کلاه سروده شده و زمان سرودن آن هنگامی است که او در پی فاصله انداختن بین شاه و حافظ بوده است. شرح کامل تفسیر و معنی غزل 378 را در مجله ساتین مد بخوانید.
رفع مسئولیت: فال و طالع‌بینی صرفا جنبه سرگرمی دارد و پیشنهاد نمی‌کنیم مسیر زندگی خود را بر اساس فال انتخاب کنید.متن شعر غزل 378 حافظ
ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم
جامه کس سیه و دلق خود ازرق نکنیم
عیب درویش و توانگر به کم و بیش بد است
کار بد مصلحت آن است که مطلق نکنیم
رقم مغلطه بر دفتر دانش نزنیم
سر حق بر ورق شعبده ملحق نکنیم
شاه اگر جرعه رندان نه به حرمت نوشد
التفاتش به می صاف مروق نکنیم
خوش برانیم جهان در نظر راهروان
فکر اسب سیه و زین مغرق نکنیم
آسمان کشتی ارباب هنر می‌شکند
تکیه آن به که بر این بحر معلق نکنیم
گر بدی گفت حسودی و رفیقی رنجید
گو تو خوش باش که ما گوش به احمق نکنیم
حافظ ار خصم خطا گفت نگیریم بر او
ور به حق گفت جدل با سخن حق نکنیم
تفسیر و معنی غزل 378 حافظ
هرگز برای پیشرفت خودت از دیگران نردبان نمی‌سازی و به بدگویی و غیبت از دیگران نمی‌پردازی. این خصوصیات اخلاقی بسیار عالی است، در کنار آن باید به فقرا همان احترامی را بگذاری که به افراد ثروتمند روا می‌داری. مراقب باش تا با بی‌فکری‌های بچگانه خودت را به دردسر نیندازی.
در انجام کارها باریک‌بینی و دقت نظر داشته باش. برای رسیدن به هر هدف با تفکر و اندیشه پیش برو تا به مقصود خود برسی. به آنچه که داری قناعت کن و برای بیش و کم دنیا، خود را بیهوده به رنج و زحمت نینداز. هر حرفی ارزش شنیدن ندارد چه برسد به اینکه بخواهی از آن برنجی، به حرف افراد بی‌مایه و حسود توجه مکن. دست از جدال با مخالفان بردار تا به آرامش دست پیدا کنی.
هیچ گاه برای ترقی و پیشرفت خود به تنزل دیگران راضی مشو و در انجام کارها دقت لازم را به خرج بده و بدان که مال و ثروت زشتی عمل را نمی پوشاند و اگر تمایل داری در نظر دیگران محترم باشی احترام همه را حفظ کن و به حرف حق حتی اگر از زبان دشمنت بیان شود احترام بگذار و تنها از سخن دانایان پیروی کن.
نتیجه تفال شما به غزل 378
- از اینکه از وسوسه ی دیگران به راه غلط نمی روید، حتی با کارهای اشتباه دیگران نیز عذر و بهانه ای نمی آورید و به آنها گوشزد می کنید، بسیار پسندیده است. پس مواظب باشید با افراد ناباب و معتاد نشست و برخاست نکنید و راز دل خود را با هر فردی در میان نگذارید.
- اگر به این نیت عمل نکنید، بمراتب در آینده امکانات بهتر و عالی تری برای شما بوجود خواهد آمد و از موفقیت بیشتری برخوردار خواهید شد. پس بجاست فعلاً از آن درگذرید و آن را به موقعیت و زمان بهتر حواله کنید.
- هر چه برای خود نمی پسندی، برای دیگران نیز مپسند. بدان که روزگار زیر و بم زیاد دارد. برای اجرای این نیت از جهات دیگر با شخص عاقل، فرزانه و با تجربه ای مشورت کنید که بسیار سودمند است.
- حضرت حافظ در بیت های هفتم و هشتم پاسخ شما را صریح و روشن داده است پس جای چانه زدن و بحث کردن وجود ندارد. زیرا در بیت دوم و سوم شما را تعلیم میدهد که در زندگی چگونه عمل کنید.
- معرفی دیگران کافی است. بهتر آن است که کمی هم خودمان را در خلوت به خودمان معرفی کنیم.
- مسافر حالش خوبست و کارهای او انجام میگیرد. همسری مهربان و دو فرزند با زندگی خوبی خواهید داشت، به شرط آنکه تردید و وسواس را همراه خود به زندگی نبرید و بگذارید اطرافیان راحت زندگی کنند.
تعبیر کامل غزل 378 حافظ
ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم
جامه کس سیه و دلق خود ازرق نکنیم
ما به بدگویی کسی نپرداخته و گرایشی به کارهای ناروا نداریم. جامه کسی را سیاه و جامه خود را کبود جلوه نمی‌دهیم. سیاه نشانه لباس آلوده به گناه و ازرق رنگ لباس صوفیان بود.
عیب درویش و توانگر به کم و بیش بد است
کار بد مصلحت آن است که مطلق نکنیم
عیب و ایرادگیری از فقیر به سبب ناداری و از توانگر به سبب دارا بودن کار بدی است و صلاح در آن است که هرگز کار بد و ناروا از ما سر نزند.
رقم مغلطه بر دفتر دانش نزنیم
سر حق بر ورق شعبده ملحق نکنیم
بر دفتر آفرینش خط باطل نمی‌کشیم و راز درست آفریدگار را با برگ‌های شعبده‌بازی و چشم‌بندی نمی‌آمیزیم.
شاه اگر جرعه رندان نه به حرمت نوشد
التفاتش به می صاف مروق نکنیم
اگر پادشاه از شراب ناخالص ارزان قلندران و آزادگان اندکی از روی احترام ننوشد، ما هم به شراب ناب زلال او اعتنایی نمی‌کنیم.
خوش برانیم جهان در نظر راهروان
فکر اسب سیه و زین مغرق نکنیم
راه زندگی دنیوی را به دستور و زیر نظر روندگان طریقت به خوبی و خوشی درمی‌نوردیم و در اندیشه داشتن اسب سیاه راهوار و زین نقره‌کوب نیستیم.
آسمان کشتی ارباب هنر می‌شکند
تکیه آن به که بر این بحر معلق نکنیم
آسمان همچون دریای کبود، کشتی هنرمندان را در هم می‌شکند بهتر آن است که به این دریای واژگون متکی نباشیم.
گر بدی گفت حسودی و رفیقی رنجید
گو تو خوش باش که ما گوش به احمق نکنیم
اگر حسود بدگویی کرد و دوست رنجیده‌خاطر شد، به او بگویید که رنجیده‌خاطر نشود، زیرا ما به گفته اشخاص نادان گوش نمی‌دهیم.
حافظ ار خصم خطا گفت نگیریم بر او
ور به حق گفت جدل با سخن حق نکنیم
ای حافظ، اگر دشمن درباره ما حرفی ناروا زد بر او ایراد نمی‌گیریم و اگر راست گفت، با سخن حق از در مخالفت بر نمی‌آییم.
امیدواریم که از خواندن این غزل لذت و بهره کافی را برده باشید. خوشحال می‌شویم نظرات و خاطرات خود را در مورد غزل 378 از بخش دیدگاه‌ها با ما به‌اشتراک بگذارید.
